Kütahya Sıhhat Bilimleri Üniversitesi (KSBÜ) Radyoloji Anabilim Kolu’nda Doktor Öğretim Üyesi Mehmet Ali Gedik ve grubu tarafından yaklaşık 2,5 yıl süren TÜBİTAK 1512 projesi çalışması kapsamında geliştirilen sistem kentteki hastanede kullanılmaya başlandı.
Gedik, AA muhabirine, kemik yaşının klasik atlas tekniği ile sol el, dirsek, omuz, akciğer, pelvis grafisi ve ek röntgenlerle belirlenebildiğini, bu sistemle yanılgı hissesinin yüksek olduğunu söyledi.
Yapay Zeka Karar Takviye Sistemi’nin yalnızca sol el röntgeninden kemik yaşını tespit ettiğini belirten Gedik, “Atlas tekniğiyle çocuklarda yapılan kemik yaşı tespitlerinde bir yıla kadar kusur hissesi oluyor. Geliştirdiğimiz sistemde ise yüzde 96 oranında doğrulukla yanılgı hissesi en fazla 3,5 aya kadar düşüyor.” dedi.
Kemik yaşının hakikat belirlenmesinin çocuklarda büyüme, gelişme geriliği tedavisinde büyük değer taşıdığını vurgulayan Gedik, sistem sayesinde yanlışsız tahliller yapılabildiğini bildirdi.
– “SİSTEM SAYESİNDE YETİŞKİNLERDE KEMİK YAŞI KUSUR HİSSESİ 2 YILA KADAR DÜŞTÜ”
Atlas formülünün yetişkinlerde kemik yaşı tespitinin yanılgı hissesinin çok yüksek olduğunu vurgulayan Gedik, “Atlas tekniğinde olağanda belirlenen kemik yaşı 25-40, 40-50 ve 50 yaş ve üzeri diye üçe ayrılıyor. Ancak karar dayanak sistemimiz 2 yıl yanılgı hissesi ile kemik yaşına erişkinlerde belirleyebiliyor. Sistemdeki öteki avantajımız yeniden sol el röntgenlerinden cinsiyet tespiti yapabiliyoruz.” diye konuştu.
– “VERİ TABANINDA 40 BİN RÖNTGEN REFERANS
Sistemde Türkiye’de çekilmiş 40 bin röntgenin yapay zeka tarafından referans olarak kullanıldığını anlatan Gedik, “Sistemi geliştirmek için kullandığımız röntgen imajlarını Türkiye’nin 12 vilayetinden 7 coğrafik bölgesinden topladık. Yaklaşık 40 bin görüntülük bir data setimiz var. Fakat bizim bilgi setimiz 2020’li yıllarda Türkiye’de çekilmiş bütün coğrafik bölgeleri kapsayan bir bilgi seti. Ülkemize ve insanımıza daha uygun olduğunu düşünüyorum.” tabirlerini kullandı.
Sistemi KSBÜ Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi programına entegre ederek tabiplerin kullanımına sunulduğunu lisana getiren Gedik, kemikyasi.com internet sitesi ile de Türkiye’deki tüm doktorların sistemi kullanmasına imkan sağladıklarını ve taşınabilir yazılımın da tamamlanmak üzere olduğunu bildirdi.
– “KEMİK YAŞI İSİMLİ SÜREÇLERDE DE BÜYÜK EHEMMİYET TAŞIYOR”
Adli süreçlerde kişinin alacağı ceza bakımından kemik yaşının değer taşıdığını bilgisini veren Gedik, şöyle devam etti:
“Özellikle isimli süreçlerde çocuklara karşı işlenen hatalarda ve çocukların işlediği cürümlerde 12 yaş altı, 12-15 ortası, 15-18 ortası ve 18 üzeri olması biçiminde cezai müeyyideler artıp azalabiliyor. Bu süreçlerde kemik yaşı çok kıymetli. Mahkemeler bize isimli süreçlerde resmi yazı ile kişinin kemik yaşı tespitini soruyor. Biz de radyoloji doktorları olarak klâsik atlas usulleriyle karşılık veriyoruz. Lakin bundan sonraki süreçte yardımcı bir sistem olarak yeni sistemi kullanabiliriz.”
Gedik, İsimli Tıp Anabilim Kısmı’ndan Prof. Dr. Hüdaverdi Küçüker, Pediatri Anabilim Kısmından Dr. Öğretim Üyesi Damla Geçkalan, Siirt Üniversitesinden bilgisayar mühendisi Dr. Cüneyt Özdemir, Batman Üniversitesi’nden bilgisayar mühendisi Doç. Dr. Yılmaz Kaya’nın Türkiye’de örneği bulunmayan projede yer aldığını kelamlarına ekledi.
