Milli İstihbarat Teşkilatı’nın (MİT) arabuluculuğunda gerçekleşen İkinci Dünya Savaşı sonrası yapılan en büyük takas operasyonunun ayrıntıları belirli oldu.
Buna nazaran, süreç ABD, Rusya ve Almanya’nın Türkiye’den yardım istemesi ile başladı. Türkiye’nin bilhassa Rusya-Ukrayna savaşında adil ve yapan bir siyaset izlemesi, memleketler arası alanda barış ve istikrarın sağlanması için attığı adımlar, geçmişte yapılan takas operasyonlarında Türkiye’nin arabuluculuktaki muvaffakiyetleri taraflar arasında iş birliği için Türkiye’yi tercih etmelerinde tesirli oldu.
OPERASYONUN HER ADIMI MİT UYUMUNDA İLERLEDİ
Türkiye’nin arabuluculuk tecrübesine güvenen tarafların teklifi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayı ile Ulusal İstihbarat Teşkilatı, takas operasyonu için başat rolü üstlendi.
MİT’in üst seviye yetkilileri, tarihe geçen bu operasyonun gerçekleşmesi öncesinde taraflar ile sık sık bir ortaya geldi. Süreç içerisinde MİT Başkanı İbrahim Kalın da birçok kere muhatapları ile hem yüz yüze hem de telefon görüşmeleri yaptı.
Tarafların, takasa ait çekince, uyuşmazlık ve talepleri de tekrar MİT’in adil ve yapan tahlilleri sayesinde aşıldı. Takas operasyonunun her adımı MİT’in denetiminde ilerledi.
Operasyon için müzakereler son ana kadar devam etti. Operasyon anında bile taraflar ortasında oluşan uyuşmazlıklar, MİT’in sağladığı itidalli ve başarılı istihbarat diplomasisi ile yönetildi.
TAKASI YAPILACAK 26 KİŞİNİN GÜVENLİĞİ ÖN PLANDA TUTULDU
MİT’in, taraflar ortasında her türlü muahedeyi sağlaması sonrasında operasyon için düğmeye basıldı. 1 Ağustos sabahının birinci saatlerinde MİT, takasın gerçekleştirileceği Ankara Esenboğa Havalimanı’nda gerekli güvenlik tedbirlerini aldı. Esenboğa Havalimanı, hayatın olağan akışını bozmayacak biçimde operasyon için hazır hale getirildi.
MİT’in koordinesindeki takas operasyonu saat 16:05’te Slovenya’dan gelen birinci uçağın tekerinin piste değmesi ile başladı. Slovenya uçağın akabinde sırasıyla Norveç, Rusya, Almanya ve ABD’den gelen uçakların alana inmesi ile takas evresine geçildi. Operasyon boyunca takası yapılacak 26 kişinin güvenliği ön planda tutuldu. Operasyonun rastgele bir sebeple bozulmaması için sürecin tamamını MİT yönetti.
ÖNCE RUSYA’NIN TESLİM ALACAĞI BİREYLER UÇAKTAN İNDİRİLDİ
Önce Rusya’nın teslim alacağı 10 kişi uçaklardan indirildi. Akabinde Rusya tarafı teslim edeceği 16 kişinin uçaktan intikalini sağladı.
MİT’in nezaretinde tarafların “karşılıklı teyit” süreçlerinin tamamlanması ve sıhhat denetimlerinin yapılmasının akabinde 10 kişi Moskova’ya dönecek Rus uçağına, 3 kişi Washington’a dönecek ABD uçağına, 13 kişi de Almanya uçağına aktarıldı. Üç uçağın tekerlerinin pistten ayrılması ile MİT’in tarihe geçen takas operasyonu başarılı bir halde sona erdi.
