Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Beyin ve Hudut Cerrahi Anabilim Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Varol Aydın, mart ayında Aydın ile Muğla sonlarında yer alan ve “Latmos” olarak bilinen Beşparmak Dağı’nda yaptığı seyahat sırasında farklı olduğunu düşündüğü bir bitkinin fotoğraflarını çekerek Prof. Dr. Hasan Yıldırım’a gönderdi.
Yıldırım, yaptığı araştırma sonucunda bitkinin literatürde kaydının olmadığını belirledi.
Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve Varol Aydın, bitkinin bulunduğu mevkide çalışmalar gerçekleştirdi.
Doktora öğrencisi Tuğkan Özdöl ile Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesinden Dr. Öğretim Görevlisi Kenan Akbaş’ın da dahil olduğu saha ve laboratuvar çalışmasının akabinde hazırlanan bilimsel makale, Finlandiya merkezli milletlerarası hakemli mecmua Annales Botanici Fennici’de yayımlandı.
Bu sayede bilim dünyasına kazandırılan bitkiye “Latmos kazgagası” ismi verildi. Bitkinin bilimsel ismi, keşfi yapan Varol Aydın’a atıfla “Corydalis varolaydinii” oldu.
Prof. Dr. Hasan Yıldırım, AA muhabirine, bilim dünyasına tanıtılan bu bitkinin dünyada yalnızca Latmos bölgesi sonları içerisinde yayılış gösterdiğini belirtti.
Aydın ve Muğla vilayet sonları içerisinde uzanan Beşparmak Dağı’nın, Bafa Gölü’nün doğusunda ve Batı Menteşe Dağları sisteminde yer aldığını aktaran Yıldırım, kazgagası cinsinin dünya genelinde yaklaşık 500 çeşide sahip olduğunu ve haşhaşgiller (papaveraceae) ailesinin çeşit bakımından en güçlü cinslerinden olduğunu anlattı.
LATMOS İÇİN MÜDAFAA STATÜSÜ TALEBİ
Yıldırım, bitkinin keşfedildiği alanın ehemmiyetine değinerek, şunları kaydetti:
“Kazgagası olarak bilinen corydalis cinsi, dünyada yaklaşık 500 kadar tıpla temsil edilmekte. Ülkemizde bu çeşitle birlikte 16 tane tıp oldu ve bunlardan 7’si ülkemiz için endemik. Bu bitkinin yayılış noktası yalnızca Latmos. Latmos epey değerli bir antik kent. Batı Anadolu’daki birinci yerleşim yerlerinden biridir. 8 bin yıl önceye ilişkin insanların burada kaya fotoğraflarına ulaşmaktayız. Karya Bölgesinin değerli bir modülü olan Latmos Antik Kenti, geçmişten günümüze kadar bir yerleşim alanı olmuştur.”
Bölgenin yaban hayatı, flora ve faunasının madencilik çalışmalarından olumsuz etkilendiğini vurgulayan Yıldırım, bu özel bölgenin daha âlâ korunması gerektiğini lisana getirdi.
Yıldırım, Latmos’u bütünüyle koruyacak bir statü sağlanmasının değerine değinerek, “Yoksa dünyanın çok pahalı bir doğal ve kültürel miras alanı olan Latmos’u ve dünyada yalnızca Latmos’ta bulunan bitki çeşitlerini yakın bir gelecekte maalesef yitirmiş olacağız.” sözlerini kullandı.
