Bazı vakitlerde kişi fizikî açlık hissetmese bile duygusal sebeplerle yemek yeme isteğinde olabiliyor. Bu durum, belirli bir mühlet sonra ruhsal açlık olarak isimlendirilen duygusal yeme davranışına dönüşebiliyor. Ruhsal açlık, beraberinde çok kalori alımıyla obeziteye neden olabiliyor.
Duygusal yeme davranışının önlenmesi için, bireyin yeme davranışının fizikî mi yoksa duygusal mı olduğunu fark etmesi gerekir. Dr. Suat Günsel Girne Üniversitesi Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Feriha Kaşifoğlu ve Uzman Diyetisyen Fatoş Nadiroğlu, duygusal yeme davranışını tanınması bununla başa çıkmak için tekliflerde bulundu.
Bireylerin kendilerini düzgün hissettirecek sağlıklı alışkanlıklar edinmelerini tavsiye eden uzmanlar, gerekli durumlarda profesyonel dayanak alınmasının değerini hatırlatırken duygusal yeme davranışının önlenmesiyle şahısların daha sağlıklı bir hayat sürebileceği vurgulandı.
DUYGUSAL AÇLIK APANSIZ GELİR
Uzm. Dyt. Nadiroğlu, “Fiziksel açlık yavaş yavaş ortaya çıkar ve rastgele bir yiyecekle tatmin edilebilir. Duygusal açlık ise birdenbire gelir” tabirlerini kullanarak duygusal açlık sırasında çoklukla tatlılar yahut abur cubur üzere makul yiyecekler için ağır istek duyulduğunun altını çizdi. Duygusal açlığı tetikleyen birçok farklı etken bulunduğunu belirten Uzm. Psk. Kaşifoğlu ise, “Bu etkenler ortasında; gerilim, makus yahut yetersiz uyku, yüksek kalorili yiyeceklere kolay ulaşma, sosyalleşememe, yiyecek ve içecek reklamları, toplumsal medya görselleri, lezzetli yiyecekler ve daha birçok faktör yer alır” dedi.
“Duygusal yemeden sonra suçluluk, pişmanlık yahut utanç hissedilirken fizikî açlıkta ise bu hisler ekseriyetle yaşanmaz” diyen Uzm. Psk. Kaşifoğlu, duygusal yemenin; gerilim, ıstırap, öfke, yalnızlık yahut meşakkat üzere hislerle tetiklendiğini belirtti.
SADECE BEŞ SORU İLE ANLAŞILABİLİR
İnsanın kendine soracağı beş sorunun yeme isteğinin nedenini ortaya çıkarabileceğini söyleyen Uzm. Psk. Feriha Kaşifoğlu bunları şu formda sıraladı:
“‘Bazı şeyler aykırı gittiğinde ve gerilimli bir gün yaşadığımda yeme isteği duyarım’, ‘yeme isteğim apansız gelir’, ‘genelde yüksek kalori, yüksek yağ ve şeker içeren besinleri tercih ederim’, ‘doysam bile yemeye devam etmek isterim, yemekten sonra suçluluk ve pişmanlık hissederim.’ Bu yargıların birçoklarına ‘evet’ cevabı verdiyseniz, duygusal açlık yaşıyor olabilirsiniz. Duygusal açlığınızı sağlıklı bir halde yönetebilmek içinse hangi hislerin yeme isteğinizi tetiklediğini belirlemek değerlidir.”
ALTERNATİF USULLER MEVCUT
Duygusal yeme davranışını yönetmek için, hangi hislerin yeme isteğini tetiklediğini belirlemenin kıymetli olduğunu söz eden Uzm. Psk. Kaşifoğlu, “Stres, yalnızlık yahut kahır üzere duygusal tetikleyicileri azaltmak için alternatif sistemler deneyebilirsiniz” dedi.
Uzm. Dyt. Fatoş Nadiroğlu ise, “Evde sıhhatsiz atıştırmalıklar yerine meyve ve sebzeler üzere düşük kalorili seçenekleri tercih edin. Yemeğin tadına vararak yavaş ve dikkatli bir formda yemek yiyin, bu doygunluk hissinizi daha uygun anlamanıza yardımcı olabilir. Ayrıyeten, öğünlerinizi ve günlük aktivitelerinizi evvelden planlamak yeme alışkanlıklarınızı düzenlemenize yardımcı olabilir” tekliflerinde bulundu.
