3 yıllık vazife mühleti 1 Eylül’de sona erecek olan ABD’nin Ankara büyükelçisi Jeff Flake, Ankara’da bir küme diplomasi muhabiriyle bir ortaya geldi.
Flake, esir takası ve F-16 sürecine ait dikkat çeken değerlendirmelerde bulundu.
Görev müddetini, Ankara’ya geldikten kısa bir müddet sonra Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla başlayan savaşın belirlediğini kaydeden Flake, Montrö Sözleşmesi’nin uygulanmasıyla Rusya’nın ikmal yapmasının ve Karadeniz’e ek varlıklar yerleştirmesinin engellendiğini söyledi.
ABD-TÜRKİYE İLGİLERİNE ATIF YAPTI
“Türkiye’nin bilhassa NATO için vazgeçilmez bir müttefik olduğunu tekrar tekrar gösterdiğine inanıyorum” diyen Flake, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılmak için yaptığı müracaat sürecine atıfta bulundu.
Büyükelçi Flake, Türkiye ve ABD ilgilerinin âlâ olduğunu ve daha da uygun gideceğini belirtti.
ABD ile 40 milyar doları olan ticaret hacminin 100 milyar dolara ulaşması gerektiğini tabir eden Flake, “Birkaç yıl sonra bizi oraya ulaştıracak bir yörüngede olacağız” diye konuştu.
“İLİŞKİLERİMİZ AÇISINDAN BÜYÜK DEĞİŞİMLER GÖRMEYECEĞİZ”
ABD’de 5 Kasım 2024 tarihinde yapılacak seçimlere değinen Flake, idarede bir değişiklik olursa ne olacağı konusunda pek çok spekülasyon olduğunu lisana getirdi.
Flake, “İster Cumhuriyetçiler ister Demokratlar iş başında olsun, şunu söyleyebilirim ki Kongre, dış siyasette da kıymetli bir rol oynadığı için bir tıp dengeleme misyonuna sahip. İdareler ortasında büyük değişimler görmezsiniz. Elbette her idarenin kimi öncelikleri olacaktır. Hangi idare gelirse gelsin, ilgilerimiz açısından büyük değişimler görmeyeceğiz” sözlerini kullandı.
F-16 SÜRECİ
Büyükelçi Flake, Türkiye’ye 40 adet yeni F-16 ve 79 adet modernizasyon kiti satışına ait Kongre bildiriminin yapıldığı ve muahedenin imzalandığını belirterek, “Bunların hepsi tamamlandı, lakin Lockheed Martin ve öteki tedarikçilerle muahede mektubunun imzalanması ve Türkiye’nin onlarla mahallî içerik ve endüstrileşme ve birtakım kesimlerin nasıl, nerede üretileceği ve nasıl teslim edileceği konusunda müzakere edilmeli. Türkiye ile Lockheed Martin ve öbür kimi tedarikçiler ortasında görüşmeler bir müddet daha devam edecek” diye konuştu.
“S-400 SORUNU ÇÖZÜLÜRSE F-35 SATABİLİRİZ”
“Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi alması ve izleyen süreçte F-35 müşterek taarruz uçağı programından çıkartılmasına” ait soru üzerine Büyükelçi, şu karşılığı verdi:
Odak noktamız olağan ki F-16 oldu ancak Türkiye’nin yine F-35 satın alabilecek bir pozisyonda olmasını çok istediğimizi daima lisana getirdik. Türkiye’nin F-35 konsorsiyumuna geri dönüp dönmeyeceği yalnızca ABD’nin değil, başka konsorsiyum üyelerinin de verebileceği bir karar. Lakin bu gerçekleşmeden evvel S-400 sorununa bir tahlil bulunması gerekiyor. Bu mevzuda önemli görüşmelerin yapılacağını ümit ediyoruz.
“SİVİL KAYIPLARINI AZALTMALARI İÇİN HER FIRSATTA TEŞVİK EDİYORUZ”
İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana devam eden ataklarına ait Flake, İsrail’i Hamas’ın ataklarına karşılık verirken sivil can kayıplarını azaltmaya çalışması için teşvik ettiklerini öne sürdü.
İsrail’in ABD’nin müttefiki olduğunu söyleyen Flake, “Kendilerini savunma hakkına sahip olduklarına inanıyoruz. Sivil kayıplarını azaltmaları için onları her fırsatta teşvik ediyoruz ve ateşkes sağlanması için Türkiye ve öteki ülkelerle birlikte çalışıyoruz. Bilhassa Türkiye’nin rolünü memnuniyetle karşılıyoruz” sözlerini kullandı.
İSRAİL’İN GAZZE’DKEİ SALDIRILARI
Flake, İsrail’e yapılan askeri yardımların ateşkese katkı sağlayıp sağlamayacağı konusunda ise, “Askeri satışların büyük bir kısmının savunma gayeli olduğunu, Demir Kubbe’nin bir modülü olduğunu, İsrail’in örneğin İran’dan gelen füzelerin neredeyse tamamını püskürtebildiğini söylemeliyim” dedi.
Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye’nin, İran’ın seçilmiş Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’nın yemin merasimi için gittiği Tahran’da uğradığı suikast sonucu hayatını kaybetmesi ve İran’ın İsrail’e yapması mümkün misilleme atağa ait Büyükelçi Flake, “Ateşkes sağlayabilirsek misilleme ihtimalinin azalacağını düşünüyorum. Şu anda planlanan müzakerelerde ateşkes sağlanamasa bile, yeniden de bir tırmanma görmeyeceğimizi umuyoruz. Hiç kimsenin İran üzerinde tam bir denetime sahip olmadığını garanti edemeyeceği bilindiği için tüm ortaklarımızı ikna etmeye çalışıyoruz” tabirlerini kullandı.
“TÜRKİYE, İRAN KONUSUNDA ÇOK DAHA FAZLA TECRÜBEYE SAHİP”
İran’ı tansiyonu düşürmeye ikna edilmesi konusunda Türkiye’den nasıl bir geri dönüş alındığına yönelik bir soruya Flake, “Türkiye de dahil olmak üzere tüm müttefiklerimizden, İran ile bağlantısı olan herkesten bu ilgiyi kullanarak tansiyonu düşürmeye çalışmalarını istiyoruz. Bunun başarılı olup olmayacağını, bölgeye kendi varlıklarımızı gönderip göndermeyeceğimizi bilmiyoruz. Bence Türkiye, İran konusunda çok daha fazla tecrübeye sahip, tahminen de bizden daha farklı anlayışlara sahip” cevabını verdi.
“TÜRKİYE’NİN ABBAS’I AĞIRLAMASI HARİKA”
Filistin Devlet Başkanı Abbas’ın Türkiye ziyareti ve TBMM Genel Kurulu’nda yapacağı konuşmaya davet edilip edilmediğinin sorulması üzerine, “Programa katılıp katılamayacağımızdan emin değilim. Fakat Filistin İdaresi’ni, Filistin İdaresi ile bağları katiyen destekliyoruz ve ileride büyük bir role sahip olmalarını sağlamaya çalışıyoruz. Türkiye’nin Abbas’ı ağırlamasının kusursuz olduğunu düşünüyorum.” diye konuştu.
“MİT HARİKA BİR İŞ ÇIKARDI”
Ankara’da 1 Ağustos’ta Ulusal İstihbarat Teşkilatı’nın (MİT) uyumunda ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus’un cezaevlerinde bulunan toplam 26 kişinin karşılıklı değişimini içeren casus takasına ait Flake, “Türkiye’nin çok profesyonel bir bürokrasisi var ve MİT, takas kapsamında kusursuz bir iş çıkardı. Öbür bir ülkenin bunu Türkiye üzere başarabileceğinden emin değilim. Lojistik açıdan sahiden profesyonelce, mükemmel bir iş çıkardılar” değerlendirmesini yaptı.
