Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 1 Temmuz 1926’da yürürlüğe giren Kabotaj Kanunu ile Türkiye’nin kendi kara sularında egemenliğinin tescillendiğini ve bu düzenlemenin Türk denizciliğinin dönüm noktası olduğunu anlattı.
Son 22 yılda denizcilik bölümünün gelişmesi için çok değerli yasal düzenlemeleri hayata geçirdiklerini, kontrolleri artırdıklarını ve denizlere anlık izleme sistemleri kurduklarını söz eden Uraloğlu, tersaneciliği geliştirdiklerini ve kıyıları deniz yapılarıyla donattıklarını lisana getirdi.
Uraloğlu, attıkları adımlarla liman devleti kontrolü uygulamalarında (Paris MoU) 2008’de beyaz listeye geçtiklerini anımsatarak, “Türk bayrağı, denizcilik kesiminde dünyanın en itibarlı bayrakları ortasında yer almaktadır. Denizcilerimizin üzerindeki yükü paylaşmak için ÖTV’siz yakıt uygulamasını hayata geçirdik. 2004’ten itibaren, sicillerimize kayıtlı yük ve yolcu taşıyan gemilere, ticari yatlara, hizmet ve balıkçı gemilerine özel tüketim vergisi fiyatını sıfıra indirdik.” diye konuştu.
Yaklaşık 12,8 milyar lira dayanak ve 6,8 milyon ton yakıt takviyesi sağladıkları bilgisini veren Uraloğlu, şöyle devam etti:
“Bu takviyenin başarılı sonuçlarını her noktada görüyoruz. Yurt dışı ilişkili nizamlı Ro-Ro çizgilerinde taşınan araç sayısı son 20 yılda 220 binden 2023 yılı sonu prestijiyle 705 bine yükselmiştir.
Ayrıca, Türk bayraklı Ro-Ro gemilerinde her 10 deniz mili için yük ünitesi başına 2 dolar, Ro-Pax gemilere ise her 10 deniz mili için 3 dolar teşvik vermekteyiz. Ayrıyeten mevzuatta belirlenen kaidelerin sağlanması halinde bayrak ayrımı gözetmeksizin Ro-Ro ve Ro-Pax gemilerinin limanlarımızda ödediği kılavuzluk ve römorkaj fiyatları Bakanlığımızca karşılanmaktadır.”
TÜRK LİMANLARI DÜNYADA BİRİNCİ 100 IÇINDE
Bakan Uraloğlu, ülkenin 217 limanında 543 milyon ton yük, 12,4 milyon TEU konteyner elleçlendiğini aktararak, Tekirdağ, Ambarlı, Kocaeli ve Mersin’de bulunan konteyner limanlarının dünyada birinci 100 liman ortasına girdiğini bildirdi.
Türk Boğazları’ndan uğraksız olarak geçen gemilerden alınan fiyatları düzenleyerek boğaz geçiş fiyatlarını güncellediklerini anımsatan Uraloğlu, “Daha evvel 1983 yılından 7 Ekim 2022’ye kadar sabitlenmiş bir bedel üzerinden 0,80 dolar tahsil ediyorduk. 39 yılın akabinde 7 Ekim 2022’de Cumhurbaşkanlığı Kararı ile bu tarifelerde yaptığımız güncellemeyle 4,08 dolara, 1 Temmuz 2023’te de 4,42 dolara çıkardık. Artık 1 Temmuz 2024 prestijiyle da Cumhurbaşkanı’mızın kararı ile boğaz geçiş fiyatlarında yeni bir güncelleme daha yaparak 5,07 dolara yükseltiyoruz. Bu sayede de devlet hazinemize döviz girişini artırmış olacağız.” ifadelerini kullandı.
Uraloğlu, ülkenin denizlerdeki hak ve menfaatlerini korumak, ulusal ve memleketler arası sorumluluklarını vaktinde ve eksiksiz yerine getirmek maksadıyla Otomatik Tanımlama Sistemi’ni kurduklarını belirterek, bu sayede seyir gemilerinin izlendiğini anlattı. Uraloğlu, tehlikeli yük taşıyan gemilerin tarifinde da memleketler arası mukavelelere uygun düzenleme yapıldığını söyledi.
Kurulan sistemlerle denizlerin 7/24 izlendiğini vurgulayan Uraloğlu, şöyle konuştu:
“Mavi vatanımızı teknolojik sistemlerle takip ediyoruz. Denizlerimizi COSPAS-SARSAT ve GMDSS sistemleriyle duyuyor, Otomatik Tanımlama Sistemi ile görüyor ve gemi trafik hizmetleri merkezleriyle yönetiyoruz. Bu kapsamda, komşu ülkelere de hizmet veriyoruz.
Bakanlığımız bünyesinde 7/24 çalışan Ana Arama ve Kurtarma Uyum Merkezi’miz yalnızca Türk Arama Kurtarma Bölgesi içinde değil dünyanın her noktasında ülkemiz denizciliğine ve havacılığına hizmet veriyor.
Ayrıca komşu ve öbür ülkelerin kurtarma merkezlerinin de anlık irtibat kurabildiği ülkemizdeki tek merkezdir. Kurulan gemi trafik hizmetleri sistemleriyle ülkemiz, Türk Boğazları ile tüm kıyılarında seyir emniyetini ve deniz güvenliğini kıymetli bir oranda artırdı.”
“YEŞİL DENİZCİLİK IÇIN PLANLAMALAR YAPIYORUZ”
Uraloğlu, Türkiye Yüzyılı’nda denizcilikteki yeni mottonun “Temiz Denizlerde İnançlı, Emniyetli ve Sürdürülebilir Denizcilik” olarak belirlendiğini belirterek, şunları söyledi:
“Bu kapsamda Bakanlık olarak etrafımızı ve dünyamızı korumak için gerekli çalışmaları yürütüyor, dünyada iklim değişikliğine karşı alınan önlemlere yönelik yeşil denizcilik için planlamalar yapıyoruz. Yalnızca gemiler için değil, liman tesislerimiz için de uzun yıllardır sürdürdüğümüz ‘Yeşil Liman’ uygulamasını güncelleyerek emisyon salımının azaltılması istikametinde adımlar atmaya devam ediyoruz.
Bu çerçevede kıyı tesisinde kullanılan elleçleme ekipmanlarının etraf dostu teknolojiye sahip, elektrik gücü kullanan ekipmanlar olması tarafında değiştirilmesi üzere takviye düzeneklerini içeren Yeşil Liman Sertifikası Programı’nı 2023’te yayımladık.”
Denizcilikte Dekarbonizasyon ve Yeşil Deniz Nakliyatının Desteklenmesi Projesi’nin Avrupa Kurulu tarafından kabul edildiğine dikkati çeken Uraloğlu, oluşturulacak düzenekle bölüme Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası tarafından yaklaşık 20 milyon avro hibe, 50 milyon avro uzun vadeli uygun maliyetli kredi dayanağı verileceğini söyledi.
Uraloğlu, denizcilerle daima birlikte çalışarak, global ticaretin sürdürülebilir ve kapsayıcı bir formda büyümesine katkı sağlayabileceklerini söz ederek, kelamlarını, “Unutmayalım ki denizler bizi bir ortaya getiren ve geleceğimizi şekillendiren bir mirastır ve tarih boyunca insanlık için birleştirici bir güç olmuştur. Bu vesileyle mavi vatanımız olan denizlerimizdeki bağımsızlığımızın ve egemenliğimizin sembolü olan 1 Temmuz Denizcilik ve Kabotaj Kanunu’nun yıl dönümünü de canı gönülden kutluyorum.” diye tamamladı.
