ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) açıklamasına nazaran, Perseverance keşif aracının bulguları üzerinde çalışan bilim insanları, milyarlarca yıl evvel mikrobik yaşama konut sahipliği yapmış olabileceğine dair işaretler taşıyan bir kaya tespit etti.
Bilim insanları tarafından Büyük Kanyon’daki bir şelaleden esinlenerek “Cheyava Şelalesi” (Cheyava Falls) ismi verilen, ok ucu formundaki kaya, Mars’ın geçmişte mikroskobik yaşama konut sahipliği yapıp yapmadığına dair ipuçları olabilecek enteresan özellikler içeriyor.
Perseverance gezgini üzerindeki aletlerle yapılan tahliller, 1 metre uzunluğunda 60 santimetre enindeki kayanın eski hayat tarifine uyan izler taşıdığını gösterdi.
GEZGİNİN KEŞFETTİĞİ ALANDA MİLYARLARCA YIL EVVEL SU VE HAYAT BULUNABİLECEĞINE DAİR İZLER BARINDIRIYOR
Kayanın, gezgin tarafından keşfedilen alanda milyarlarca yıl evvel akan su bulunduğunu gösterdiği ve muhtemelen ömür formları tarafından oluşturulan kimyasal izler ve yapılar sergilediği tespit edildi.
Perseverance’ın incelediği 22’nci kaya örneği olan “Cheyava Şelalesi”, 21 Temmuz’da, çok uzun vakit evvel Jezero Krateri’ne akan su tarafından oyulmuş 400 metre genişliğindeki eski bir nehir vadisi olan Neretva Vallis’in kuzey kenarını keşfederken bulundu.
Gezgindeki “Organikler ve Kimyasallar için Yaşanabilir Ortamların Raman ve Lüminesans ile Taranması (SHERLOC)” cihazı tarafından Cheyava Şelalesi’nin birkaç sefer taranması sonucunda, organik bileşikler içerdiği görüldü.
Söz konusu karbon bazlı moleküllerin ömrün yapı taşları olarak kabul edildiği fakat bunların biyolojik olmayan süreçlerle de oluşabileceği kaydedildi.
“Cheyava Şelalesi” üzerindeki izler, Dünya’da mikropların fosilleşmiş izlerini taşıyan kayalarda da bulunuyor
Pasadena’daki California Teknoloji Enstitüsü çalışanı, Perseverance projesi grubundan Ken Farley, “Cheyava Şelalesi, Perseverance tarafından şu ana kadar incelenen en şaşırtan, en karmaşık ve potansiyel olarak en kıymetli kaya. Organik unsurlar, mikrobik hayatın güç kaynağı olarak kullanabileceği kimyasal tepkileri gösteren besbelli renkli noktalar ve hayat için gerekli olan suyun kayanın üzerinden geçtiğine dair birinci ikna edici tespitleri yaptık. Öte yandan kayanın nasıl oluştuğunu ve yakındaki kayaların ‘Cheyava Şelalesi’ni ne ölçüde ısıtıp bu özelliklere katkıda bulunduğunu tam olarak keşfedemedik.” sözlerini kullandı.
“Cheyava Şelalesi”nde, kaya boyunca uzanan büyük beyaz kalsiyum sülfat damarları ile bunların ortasında Mars’a has paslı kırmızımsı rengi veren minerallerden biri olan hematitin varlığını düşündüren husus şeritleri bulunuyor.
Söz konusu kırmızı bölgelere daha yakından bakıldığında, leopar desenine benzeyen siyah unsurlarla çevrili çok sayıda sistemsiz halli, milimetrik boyutta kirli beyaz lekeler de tespit edildi.
Perseverance’ın “X-ışını Litokimyası için Gezegensel Enstrüman (PIXL)” aygıtı, bu siyah halelerin hem demir hem de fosfat içerdiğini belirledi.
Perseverance takımından Avustralya’daki Queensland Üniversitesi astrobiyolog David Flannery, “Bu noktalar büyük bir sürpriz. Dünyada kayalardaki bu çeşit özellikler çoklukla yeraltında yaşayan mikropların fosilleşmiş kalıntılarıyla ilişkilendirilir.” dedi.
LEOPAR DESENLERİ, GEZEGENDEKİ MAGMANIN TESİRİYLE DE OLUŞMUŞ OLABİLİR
Öte yandan, kayada tespit edilen milimetre boyutunda olivin kristalleri ile sülfatın, gezegendeki magmanın kristalleşmesiyle oluşmuş olabileceği ve yaşanamaz sıcaklıklarda kayaya yapışarak biyolojik olmayan süreçlerle leopar desenlerini oluşturmuş olabileceği de ihtimaller ortasında.
Bilim insanları, gözlemlenen izlere dair başka görüşleri de pahalandırıyor ve antik yaşama dair kesin bulgu için ek araştırmaların gerekli olduğunu belirtiyor.
