Türk Patent ve Marka Kurumunca 2022’de tescillenen “Simav kestanesi”, ilçe merkezi ve köylerinin, Simav Dağı’nın kuzey yamaçlarında yaklaşık 30 kilometre uzunluğunda, 10 kilometre genişliğinde 900 metre rakımlı ormanlık alanlarda sarı aşılama ile yetiştiriliyor.
Parlak koyu kahverengi dış kabuğu ince, meyve eti yumuşak ve parlak beyaz, gevrek olan Simav kestanesinde, Türkiye İstatistik Kurumunun geçen yıla ait bilgilerine nazaran yaklaşık 3 bin 500 ağaçtan 2 bin 60 ton eser alındı.
Ekim ayının ikinci yarısında toplanmaya başlanan kestane, büyükşehirler başta olmak üzere iç piyasada tüketiliyor.
Ağaç başına ortalama 21 kilogram olan randımanda, Kütahya ve ilçelerinde birinci tespiti 2021’de yapılan ve hem kestane hem de bal üretiminde en büyük tehlike olarak görülen gal arısı zararlısı nedeniyle son yıllarda yüzde 80’e varan kayıplar yaşanıyor.
Kütahya Orman Bölge Müdürlüğü, uğraşı güç olan bu zararlıya karşı aktifliğini uzun vadede koruyan “torymus sinensis” böceği uygulaması için birinci adımı 2021’de attı.
Torymus sinensis böcekleri, kestane ağaçlarına larvalarını bırakıyor. Larvalardan çıkan böcekler, çiçeklerin tomurcuklarına yerleşen gal arısının larvalarını yiyerek üremelerini engelliyor.
Simav Orman İşletme Müdürlüğü Aksaz Deposu’na kurulan Biyolojik Gayret Laboratuvarı’nda üretilen böcekler, ormanlarda belli noktalara bırakıldı.
Simav ormanlarına 2022 yılında 368 adet, 2023 yılında 921 adet, 2024 yılında 3 bin 18 adet olmak üzere toplam 4 bin 307 torymus sinensis salındı.
Biyolojik çaba sayesinde randıman kaybının büyük ölçüde düştüğü gözlemlendi.
“AĞAÇLARIN ZİRVELERİNDE ZİYANLI BÖCEK YOK, ETEKLERİNDEKİ KOLLARINDA BİRAZ VAR”
Aksaz köyü muhtarı Mehmet Koç, AA muhabirine, Simav Orman İşletme Müdürlüğünün, gal arısıyla 2 yıldır muvaffakiyetle uğraş ettiğini söyledi.
Orman Genel Müdürlüğüne, kestane ve bal üreticilerinin sıkıntısının tahliline yönelik dayanaklarından ötürü teşekkür eden Koç, şöyle konuştu:
“3-4 yıldır ormanlarımıza böcek dadandı. Gal arısı dediğimiz böcek, kestanenin çiçeklerini yiyor. Böcek yetiştiriciliği için Aksaz’da laboratuvar kuruldu. Bu böcekler, gal arısıyla gayret ediyor. Geçen yıllarda ağaçlarımızın yüzde 80’inde randıman kaybı vardı, bu yıl yüzde 20’ye düştü. Ağaçların doruklarında ziyanlı böcek yok, eteklerindeki kollarında biraz var. Gayretten sonra ağaçlar randıman vermiş durumda. Geçen yıllarda çok ziyan veriyordu. Geçen yıl randıman biraz yeterliydi, bu yıl da oldukça hoş olacak üzere.”
Koç, kestane üretiminde verimliliğin yağışla da hakikat orantılı olduğunu lisana getirdi.
Yağış olunca kestanenin içinin dolduğunu, randımanın uygun olduğunu anlatan Koç, “İnşallah yağmurlar olur da hasadımız verimli olur. Ekimin 15’i prestijiyle hasada başlıyoruz. Ekimin 15’ine kadar yağmur olursa hasadımız verimli geçecek.” dedi.