Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının bağlı kuruluşu Türksat’tan edinilen bilgiye nazaran, uydu yörünge ve spektrum hakları Uluslararası Telekomünikasyon Birliği nezdinde yürütülen memleketler arası uyum faaliyetleri kapsamında belirleniyor.
Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu 20 kurucu üyeyle Uluslararası Telgraf Birliği (ITU) olarak 1865’te kurulan Birlik, 15 Ekim 1947’de Birleşmiş Milletler’e bağlı olarak faaliyet gösteren, devletlerarası hukuk hukukî kişiliğine haiz bir uzmanlık kuruluşu haline geldi.
Birlik, her çeşit telekomünikasyon aracının rasyonel kullanımına yönelik olarak üyeleri ortasında işbirliğini sağlamayı amaçlarken, üç alt bölümünden biri olan radyokomünikasyon kesimiyle, doğal kıt kaynak olan “frekans spektrumu” ve uydu yörüngelerinin global manada idaresinde hayati rol oynuyor.
“Frekans spektrumu”nun birinci periyotlarda hayli kolay olan yönetimi, teknolojideki gelişmeler, spektruma olan talebin artması ve telsiz haberleşmesinin her geçen gün daha yaygınlaşmasıyla karmaşık hale geldi.
Artık sabit, taşınabilir ve yayıncılık haberleşme hizmetleri, uzay araştırmaları, global pozisyonlandırma sistemleri, hava, deniz ve karada can güvenliğine ait haberleşme sistemleri üzere pek çok sistem kelam konusu kıt kaynağa gereksinim duyuyor.
YÖRÜNGE HAKLARI ÜLKELER AÇISINDAN ÖNEMLI
Uydu yörüngelerinin rasyonel, adil, aktif ve verimli kullanımını sağlamakla yükümlü Birlik, yönetimlerin yörünge ve frekans kullanım taleplerinin ITU Radyo Tüzüğü kararlarınca milletlerarası alanda koordine edilmesini sağlamak ve Memleketler arası Frekans Kayıt Kütüğü’nü koruma etmek mevzularında rol alıyor. Kelam konusu kayıtlar, ülkelerin haberleşme sistemlerinin milletlerarası tanınma ve korunma hakkı kazanması açısından kıymet arz ediyor.
Gelişmişlik ve refah düzeylerini artırmak için uzay tabanlı sistemlerden azami ölçüde faydalanmak gerektiğini gören ülkeler, bilhassa 21. Yüzyıl’da yörünge ve frekans hakkı elde etmek için önemli bir yarışa girmiş bulunuyor. Lakin kelam konusu kıt kaynakların memleketler arası alanda ITU Radyo Tüzüğü kararları mucibince birinci müracaat yapanın kullanım önceliğine sahip olması unsuru çerçevesinde yönetilmesi ve halihazırda değerli ölçüde kullanılması bu yarışı daha da hızlandırıyor.
TÜRKIYE’NIN UYDULARI 3 YÖRÜNGEDE FAALIYETTE
Haberleşme uyduları, sabit yörünge, orta yörünge, yakın yörünge ve yüksek eliptik yörüngede pozisyonlu bulunuyor. Türksat, ulusal egemenlik kapsamında Türkiye’nin 31, 42 ve 50 derece doğu yörüngelerinde bulunan kayıtlı frekans haklarını muvaffakiyetle yönetip işletiyor.
Uydu frekans ve yörünge haklarının korunması ve yeni haklar elde edilmesi misyonunu yürüten Türksat, halihazırda 3 farklı yörüngede Türksat 3A, Türksat 4A, Türksat 4B, Türksat 5A ve Türksat 5B olmak üzere toplam 5 haberleşme uydusuyla faaliyetlerine devam ediyor.
Temmuz ayında uzaya gönderilecek birinci yerli ve ulusal uydu Türksat 6A’yı hizmete alacak olan kuruluş, bu yıldan itibaren 6 haberleşme uydusuyla hizmete devam edecek.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu da “Ülke olarak uzay vatandaki yörünge hakkımızı da teminat altında aldık. Yalnızca deniz ve karada değil uzaydaki haklarımızın da sonuna kadar takipçisi olacağız.” demişti.
