AA muhabirinin derlediği bilgiye nazaran, Türkiye’nin, Türksat 6A öncesinde 5’i haberleşme (Türksat 3A, Türksat 4A, Türksat 4B, Türksat 5A, Türksat 5B) ve 3’ü müşahede (Göktürk-1, Göktürk-2 ve İMECE) olmak üzere etkin 8 uydusu bulunuyordu. Türksat 6A, filonun 9’uncu aktif uydusu haline geldi.
Türkiye’nin birinci irtibat uydu denemesi olan Türksat 1A, 24 Ocak 1994’te uzaya fırlatıldı fakat rokette meydana gelen arıza nedeniyle okyanusa düştü. Türkiye, 10 Ağustos 1994’te Türksat 1B ile uzaydaki yerini aldı. Bu uyduların akabinde Türksat 3A, Türksat 4A ve Türksat 4B uyduları uzaya gönderildi.
AIRBUS D&S tarafından üretim süreçleri ve test etapları tamamlanan Türksat 5A ve Türksat 5B uyduları ise 2017’de imzalanan mukavele sonrası bu şirketin Fransa’nın Toulouse kentindeki tesislerinde üretilmeye başlandı. Türksat 5A, 8 Ocak 2021’de uzaya başarılı halde fırlatıldı.
Bu uyduların akabinde Türksat 5B uydusu da 19 Aralık 2021’de SpaceX firmasının ABD-Florida’da bulunan Cape Canaveral’daki fırlatma merkezinden uzaya yollandı.
TÜRKSAT 6A İLE YENİ BİR BASAMAĞA GEÇİLDİ
Ülkenin uydu çalışmalarında kıymetli bir adım olan Türksat 6A uydusu için çalışmalar yaklaşık 10 yıl sürdü. “Türkiye’nin birinci yerli ve ulusal haberleşme uydusu” unvanını taşıyan Türksat 6A, tüm testlerden muvaffakiyetle geçtikten sonra 4 Haziran’da Space X tesislerine yollandı.
Bu muvaffakiyetle uzaya gönderilen uydudan birinci sinyal de alındı.
Gerekli testler sonrası 42 derece doğu yörüngesinde, 35 bin 786 kilometre uzaklıkta konumlanacak Türksat 6A, 8,4 kilovat güce sahip bulunuyor. 4 bin 229 kilogram tartısındaki uydu ile Hindistan, Tayland, Malezya ve Endonezya da uzaydan Türkiye’nin kapsama alanına girmiş olacak.
Ülke uydularının ulaştığı nüfus 3,5 milyardan 5 milyara çıkacak. Türksat 6A’nın hizmete girmesiyle Türksat’ın bölgeye yönelik uydu hizmeti ihracatının da değerli ölçüde artması hedefleniyor.
Türksat 6A’nın üretiminde yerli mühendisler büyük rol oynadı. Haberleşme uydusu üretebilen sayılı ülkeler ortasına giren Türkiye’nin bu deneyimi sonucu uydu ihracatçısı pozisyonuna yükselmesi bekleniyor.
İMECE UYDUSU
Türkiye’nin metre altı çözünürlüğe sahip birinci yerli ve ulusal müşahede uydusu İMECE, 15 Nisan 2023’te ABD’nin California eyaletinde bulunan Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü’nden uzaya gönderildi. Böylelikle Türkiye, sıfırdan yer müşahede uydusu ve yer istasyonu alt sistemlerini tasarlayıp üretebilecek kabiliyete sahip ülke pozisyonuna geldi. Elektro-optik kamera dışında, elektrikli itki sistemi, güneş algılayıcı, yıldız izler, reaksiyon tekeri, global pozisyonlandırma sistemi alıcısı, manyetometre, X bant haberleşme ekipmanı ve anteni, S bant haberleşme ekipmanları ve antenleri, güç düzenleme ve dağıtım ekipmanları, uçuş bilgisayarı, uçuş yazılımları, yer istasyonu anteni, yer istasyonu yazılımları İMECE projesi kapsamında yerli olarak geliştirildi.
Bu uyduyla birlikte AKUP, Kılıçsat ve ConnectaT2.1 küp uyduları da uzaya gönderildi. Savunmadan afet idaresine, etraf ve şehircilikten tarım ve ormancılığa kadar hizmet sunan İMECE’nin 5 yıl hizmet vermesi planlandı.
GÖKTÜRK-1 UYDUSU
Türk Silahlı Kuvvetlerinin maksat istihbaratına yönelik uydu manzarası muhtaçlığını karşılayan Göktürk-1 de 2016’da uzaya fırlatıldı. Alçak irtifa dünya yörüngesine oturan uydu, kamu kurum ve kuruluşları için etraf ve yapılaşmanın izlenmesi, ziraî rekolte tespiti, belediyecilik uygulamaları, hudut denetimi ve kadastro faaliyetleri üzere birçok alanda uzaktan algılama misyonları yapabiliyor.
Coğrafi kısıtlama olmaksızın dünyadaki rastgele bir yerde keşif yapabilen Göktürk-1, 0,50 metre çözünürlüklü olarak imaj gönderiyor.
GÖKTÜRK-2, BİRİNCİ YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ KEŞİF VE MÜŞAHEDE UYDUSU
Türkiye’de özgün olarak geliştirilen birinci yüksek çözünürlüklü keşif ve müşahede uydusu Göktürk-2, 2012’de gerçekleştirilen fırlatma operasyonuyla vazife yörüngesine yerleştirildi.
Göktürk-2, Milli Savunma Bakanlığı, TÜBİTAK Başkanlığı ve TÜBİTAK UZAY-TUSAŞ iş paydaşlığı tarafından imzalanan mukavele kapsamında üretildi.
Uyduyla Türk Silahlı Kuvvetleri ve özel olarak Hava Kuvvetleri Komutanlığının gereksinim duyduğu gaye istihbaratı ile sayısal ve coğrafik data üretimi sağlanıyor. Ayrıyeten öteki kamu kurum/kuruluşları ile üniversite ve araştırma kurumlarının uydu manzarası istekleri karşılanıyor.
Yüksek yerlilik oranıyla üretilen ve 2,5 metre çözünürlüğe sahip müşahede uydusu, Türkiye’nin savunma, etraf, şehircilik, tarım ve ormancılık alanlarında kıymetli gereksinimlerine yanıt veriyor.
Söz konusu uydu, yaklaşık 640 kilometrelik bir şeridin manzarasını tek geçişte indirebilecek kadar yüksek süratli data haberleşmesine sahip bulunuyor.
Dünyanın her yerinden manzara alma ve bağlantı konisi içinde aktarma kabiliyetine sahip uydu, dünya etrafındaki bir tipini yaklaşık 98 dakikada tamamlıyor.
Göktürk-2 Projesi kapsamında uzay ve uydu sistemlerine yönelik teknoloji, uzman insan gücü ve altyapı geliştirilmesi, kamu kurum ve kuruluşlarının müşahede ve araştırma gereksinimlerinin ulusal imkan ve kabiliyetlerle karşılanması hedeflendi.
TÜRKİYE’DE TASARLANIP ÜRETİLEN BİRİNCİ MÜŞAHEDE UYDUSU RASAT
RASAT yer müşahede uydusu, TÜBİTAK UZAY’ın BİLSAT’ın akabinde ikinci uzaktan algılama uydusu oldu. Türkiye’de tasarlanıp üretilen birinci yer müşahede uydusu olan RASAT, 17 Ağustos 2011’de Rusya’dan fırlatıldı.
RASAT uydusu, tasarım ömrü 3 yıl olmasına karşın misyonunu 2022’de tamamladı.
Gelinen noktada, TÜBİTAK UZAY ve TUSAŞ bünyesinde, gelecekteki uydu projelerinde misyon alacak uzman insan gücü yetiştirilirken uydu ve ekipman düzeyi tasarım, tahlil, üretim, montaj, entegrasyon ve test faaliyetlerine yönelik altyapı ve kabiliyetler kazanıldı.
