Aksoy, dalın ve Vodafone Türkiye’nin yılın birinci yarısındaki performansı, dünyada kullanımı yükselişte olan dijital servisler, Türkiye’nin 5G seyahati, şirketin globaldeki deneyimlerinin Türkiye’ye yansımalarına ait değerlendirmelerde bulundu.
Sektör açısından yılın birinci 6 ayını özetleyen Aksoy, dalda her geçen gün internete olan talebin arttığını ama gerçek gelirlere bakıldığında tıpkı ölçekte artış olmadığını lisana getirdi.
Aksoy, kesimin son 10 yılda artan yatırım maliyetlerine rağmen kullanıcı başına ortalama gelirde birebir artışın görülmediğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“2005’te gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içinde elektronik haberleşme gelirlerinin (EHG) hissesi yüzde 2,51 iken, 2022 yılında bu oran yüzde 0,87’ye kadar düştü. Bizim dalımız sermaye ve yatırım ağır bir bölüm, burada talebe ve yükümlülüklerimize bağlı olarak yatırım artışı yapmamız gerekiyor. Talebe bağlı olarak yatırım muhtaçlığı daima artarken, artan döviz kuru ve enflasyona bağlı olarak da yatırımların maliyeti yükseliyor. Bilgi Teknolojileri Ve Bağlantı Kurumunun (BTK) son raporuna nazaran, işletmeciler tarafından geçen yıl yapılan yatırımların toplam fiyatı 52,4 milyar lira düzeyinde.
Yatırımların artması ve gelirlerin düşmesine ek olarak vergi ve finansal yükümlülükler de göz önüne alındığında, dalımızda sürdürülebilir yatırım ortamının sağlanması mümkün olmuyor. Bu noktada, kesimimizle ilgili düzenleyici kararlar ve yükümlülükler ehemmiyet taşıyor. Kesimimizin sürdürülebilirliği için yatırım ve rekabet ortamının güzelleştirilerek kaynakların faal kullanılması ve gelir akışının sürdürülebilir hale getirilmesine gereksinim duyuluyor. Başta yatırım şartlarının güzelleştirilmesi ile fibere yatırımın kolaylaştırılması ve 5G frekans tahsislerinin makul bedellerle yapılması bölümümüz için kıymetli hususlar.”
“BUGÜN ÇABUCAK HEMEN HER KESİM TEŞVİKLERDEN YARARLANIYOR, BİZİM DALIMIZ DE TEŞVİKLERLE DESTEKLENMELİ”
Aksoy, yatırım yükümlülüklerinin uzun vadede istikrarlı olması, kesimde vergi yükünün hafifletilmesi ve altyapı yatırımlarına teşviklerin tasarlanması üzere bahislerle dalın desteklenmesi gerektiğini belirtti.
“Bugün çabucak hemen her bölüm teşviklerden yararlanıyor, bizim dalımız de altyapı yatırımlarında teşviklerle desteklenmeli.” diyen Aksoy, yatırımlarda teşviklerin kıymetli olduğunu, dal için işleri değerli ölçüde kolaylaştıracağını söyledi. Aksoy, dalın sırf maddi teşviklere değil, yapısal teşviklere de muhtaçlığı olduğunu anlattı.
Vodafone Türkiye’de son 1 yılda kesime paralel gelişmeler olduğunu lisana getiren Aksoy, şunları söyledi:
“Gelirlerimiz de yatırımlarımız da arttı lakin yatırımlarda daha büyük bir artış görüyoruz. Burada kıymetli olan sürdürülebilir bir yatırım ortamının olması, bunun için de yanlışsız sistemlerin kurulması. Mart 2023-Mart 2024 ortasında 9,3 milyar lira yatırım yaptık.
Bugüne kadar Türkiye’ye yaptığımız yatırımın gerçek pahası 157 milyar lirayı aştı. Vodafone ekosistemi olarak yalnızca 2022-23 mali yılında Türkiye GSYH’sine 68 milyar liralık katkı sağladık. Türkiye’nin en büyük milletlerarası yatırımcılarından biriyiz.
İzmir’de Edgnex Veri Centres by DAMAC şirket paydaşlığı ile yeni bir bilgi merkezi kurmaya hazırlanıyoruz. Bu kapsamda İzmir’de kuracağımız ortak data merkezi projemizin toplam yatırım meblağının 100 milyon dolara ulaşmasını öngörüyoruz. Ülkemizin yatırım ikliminde değerli bir rolümüz var.
Türkiye iktisadına katkı sağlayan oyunculardan biriyiz. Türkiye’de uzun vadeli bir yatırımcı olarak bulunuyoruz ve gerek ülkemizin gerekse kesimimizin geleceğine duyduğumuz itimatla yatırımlarımıza devam ediyoruz.”
“5G TÜRKİYE’DE HAYATA GEÇTİĞİ ANDA TÜRKIYE’DE MÜŞTERİLERİMİZE 5,5G HİZMETİ SUNACAĞIZ”
Sektörün önünde ikinci yarı yılda sıcak bir 5G gündemi bulunduğuna dikkati çeken Aksoy, 5G frekans tahsislerinin, yatırımlar ve yükümlülükler düşünülerek gerçek bir yapıyla ve süratle ihale edilmesini beklediklerini söyledi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun 5G ihalesi ve geçiş sürecine ait açıklamalarına atıfta bulunan Aksoy, daha da süratli olması durumunda, ona da hazırlıklı olduklarını kaydetti.
Aksoy, “Hatta 5G frekans tahsisi edilene kadar 700 MHz şimdiden kullanıma açılırsa bunun da çok yararlı olacağını düşünüyoruz. Bu frekansın açılması, Türkiye’deki kullanıcıların internet suratını ve kapasitesini artıracaktır. Teknoloji güncellemeleri ile spektrum verimliliğine odaklanılması kritik, operatörler olarak eski teknolojilere değil, yenilere yatırım yapmamız lazım. Bu da lakin yeni frekansların verilmesi, eskilerin artık kapatılması ile mümkün. Yılın ikinci yarısında bu hususta düzenlemeler bekliyoruz.” dedi.
Vodafone globaldeki 5,5G çalışmalarını anımsatan Aksoy, “Biz bugün Türkiye’de 5,5G lansmanı yapmaya hazırız. Sayın Bakanımızın açıkladığı takvime paralel ihale olduğunda, 5G vatandaşa ulaştığında biz aslında Vodafone Türkiye olarak müşterilerimize 5,5G hizmeti vermiş olacağız. Buna hem globaldeki tecrübemizle hazırız hem de Türkiye’de bunun testlerini yaptık. Teknik altyapımız hazır, şu an bu hizmeti Türkiye’de verebilecek durumdayız. 5G Türkiye’de hayata geçtiği anda Türkiye’de müşterilerimize 5,5G hizmeti sunacağız.” bilgisini verdi.
Engin Aksoy, 6G çalışmalarını da birebir hassasiyetle sürdürdüklerini lisana getirdi.
“FİBERDE ORTAK ALTYAPI ŞİRKETİNİN KURULMASI KIYMETLİ VE GEREKLİ”
Türkiye için kıymetli ikinci mevzunun da fiber olduğuna dikkati çeken Aksoy, operatörlerin fibere erişim şartlarının güzelleştirilmesi, fiberdeki yapının değiştirilerek ortak altyapı şirketine geçilmesinin gerektiğini anlattı.
Aksoy, “Bir ortak fiber altyapı şirketinin kurulmasının ve yapısal ayrışma sağlanarak altyapının farklı bir işletme modeline geçmesinin çok kıymetli ve gerekli olduğunu düşünüyoruz.” diyerek, şöyle devam etti:
“Burada da 2026’da sona erecek bir lisans kelam konusu. Buradaki düzenlemelerin de hakkaniyetle yapılması gerek. Önümüzdeki 20 yılda dalda adil rekabet olabilmesi için bugün yapılacak ihalenin kuralları çok kıymetli. Fiberde ortak altyapı şirketi kurulması için şu an gerekli ortam var. Ortak altyapı şirketinin kurulması demek, Türkiye’ye yapılan yatırımların katlanması manasına gelir, ülke iktisadına kıymetli bir katkı sağlar.
Ülke çapında 2 milyon kilometrelik fiber ağına ulaşılması, hem konutta internet hem de baz istasyonlarının kapasitesi için değerli. Bunun için fiber sınırını her yıl bir evvelki yıla nazaran yüzde 17 artırmamız gerekiyor. Bu durumda ortaya çıkacak tesirler, 2030’a kadar her yıl Türkiye GSYH’sine yüzde 2,2’lik, öbür bir deyişle 19 milyar dolarlık katkı sağlayabilecek.”
Vodafone olarak Türkiye’de yatırımlarına devam edeceklerini lisana getiren Aksoy, Türkiye iktisadına katkı sağlamayı sürdüreceklerini söyledi.
Aksoy, “Geleceğin dijital servislerde olduğuna inanıyoruz. Maksadımız, Türkiye’nin en süratli büyüyen yeni kuşak temas ve dijital servisler şirketi olmak. Diğer bir deyişle, yalnızca bağlantı hizmetleri sunmanın ötesine geçiyoruz. Dijitalleşmenin gücünü kullanarak, dijital pazar yeri, finans ve sigorta hizmetleri sağlayıcısı, dijitalleşmek isteyen işletmelerin en değerli destekçisi olma tarafında adımlar atıyoruz. Vodafone Holding bünyesinde faaliyet gösteren 10 şirketimizle dijital servisler amacımıza giden yolda her geçen gün daha da büyüyoruz.” sözlerini kullandı.
